KİTABU’L-İSTİKRADİ
VE EDAİ’D-DEYNİ VE’L-HACRİ VE’T-TEFLİS
باب:
الصلاة على من
ترك دينا.
11. BORÇLU OLARAK ÖLEN KİMSENİN CENAZE NAMAZI
حدثنا
أبو الوليد:
حدثنا شعبة،
عن عدي بن
ثابت، عن أبي
حازم، عن أبي
هريرة رضي الله
عنه، عن النبي
صلى الله عليه
وسلم قال: (من
ترك مالا فلورثته،
ومن ترك كلا
فإلينا).
[-2398-] Ebu Hureyre r.a. Nebi'in Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle
buyurduğunu rivayet etmiştir: "Kim geride mal bırakarak ölürse o mal mirasçılarınındır.
Kim de {bakıma muhtaç} aile bırakarak ölürse onlara bakmak da bize {devlete}
aittir."
حدثنا
عبد الله بن
محمد: حدثنا
أبو عامر:
حدثنا فليح،
عن هلال بن
علي، عن عبد
الرحمن بن أبي
عمرة، عن أبي
هريرة رضي
الله عنه: أن
النبي صلى
الله عليه وسلم
قال: (ما من
مؤمن إلا وأنا
أولى به في
الدنيا والآخرة،
اقرؤوا إن
شئتم: {النبي
أولى بالمؤمنين
من أنفسهم}.
فأيما مؤمن
مات وترك مالا
فليرثه عصبته
من كانوا، ومن
ترك دينا أو
ضياعا فليأتني،
فأنا مولاه).
[-2399-] Ebu Hureyre r.a.'in rivayet ettiğine göre Resulullah Sallallahu
Aleyhi ve Sellem şöyle buyurmuştur: "Ben, bütün mu'minlere dünya ve
ahirette daha yakınım. İsterseniz şu ayeti okuyun. 'Nebi, mu'minlere
kendilerinden daha yakındır. Hanımları da mu'minlerin anneleridir.' [Ahzaab 6] Bundan
dolayı hangi mümin ölür de geride mal bırakırsa ona kim olursa olsun, asabesi
mirasçı olur. Kim de borç ya da bakıma muhtaç bir aile bırakarak ölürse bana
gelin. Çünkü onun velfsi benim."
AÇIKLAMA: İbnü'l-Müneyyir şöyle demiştir: Buhari yukarıdaki "Borçlu olarak ölen
kimsenin cenaze namazı" konu başlığı ile, dinin, borçlu olmakla
zayıflamadığını, borçluluktan Allah'a sığınmanın, bizatihi borçtan dolayı
değil, borcun getireceği bir takım sıkıntı ve yükümlülükten endişe edilmesinden
dolayı olduğunu belirtmek istemiştir. Bundan dolayı "geride borç bırakan
biri olduğu zaman bana gelin" hadisine yer vermiştir. Hz. Nebi, borçlu
olarak ölen kimsenin namazını bizzat kılmamakla geride kalanlara (borca girme
konusunda) bir ikazda bulunmuştur. Ancak fetihler artınca borçlu olarak ölen
kimselerin namazını da kılmıştır. Bu konudaki geniş açıklama, inşaallah, Ahzab
suresinin tefsiri ve feraiz bölümlerinde yapılacaktır.
باب: مطل
الغني ظلم.
12. ÖDEME GÜCÜ BULUNAN KİMSENİN BORCUNU GECİKTİRMESİ ZULÜMDÜR
حدثنا
مسدد: حدثنا
عبد الأعلى،
عن معمر، عن
همام بن منبه،
أخي وهب بن
منبه: أنه سمع
أبا هريرة رضي
الله عنه يقول: قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم: (مطل
الغني ظلم).
[-2400-] Vehb İbn Münebbih'in kardeşi Hemmam İbn Münebbih Ebu Hureyre
r.a.'in şöyle dediğini işitmiştir. "Resulullah Sallallahu Aleyhi ve
Sellem, 'Ödeme gücü bulunan kimsenin borcunu geciktirmesi zulümdür'
buyurdu."